احتمال زردی در کدام دسته از نوزادان بیشتر است؟
نوزادان نارس یا نوزادانی که وزن تولد پایین دارند. (کمتر از 2500 گرم)
نوزادان با ناسازگاری گروه‌های اصلی خون (ABO). مادرانی با گروه خونی O که نوزادشان گروه خونی A
یا B داشته باشد.
نوزادانی با ناسازگاری گروه‌های فرعی خون (Rh). مادرانی با گروه خونی Rh- که نوزادشان گروه خونی
Rh+ داشته باشد.
نوزادانی با بیماری فاوویسم (حساسیت به باقلا)
نوزادان مبتلا به عفونت دوران نوزادی
سابقه بروز زردی در خانواده درجه یک
عوارض زردی نوزادی یا یرقان نوزادان
بیلی روبین بالا در خون، باعث بروز زردی شدید می‌شود و در صورت درمان نشدن مشکلات جدی به
دنبال خواهد داشت که شامل:
انسفالوپاتی حاد بیلی روبینی
بیلی روبین برای سلول‌های مغزی سمی است. اگر نوزاد به یرقان شدید مبتلا باشد، احتمال ورود این
ماده به مغز و بروز انسفالوپاتی حاد بیلی روبینی وجود دارد.
اگر درمان مناسب در زمان درست به کار گرفته شود، خطر بروز مشکلات جدی و ادامه دار بسیار
کاهش پیدا خواهد کرد.
علائم انسفالوپاتی حاد بیلی روبینی در نوزادان مبتلا به یرقان عبارتند از:
بی‌حالی
سخت بیدار شدن
گریه های شدید و گوشخراش
بد غذا خوردن و ناتوانی در مکیدن سینه مادر
تب
خم شدگی گردن و بدن به سمت عقب
کرن ایکتروس
اگر انسفالوپاتی حاد بیلی روبینی منجر به آسیب‌های پایا و دائمی در مغز شود، این عارضه رخ می‌دهد.
کرن ایکتروس ممکن است باعث:
تشخیص یرقان نوزادان
پزشک با بررسی اولیه ظاهر نوزاد زردی را تشخیص می‌دهد. با این همه اندازه‌گیری سطح بیلی
روبین خون نوزاد هم بسیار ضروری است. میزان بیلی روبین در خون و یا شدت یرقان مراحل درمان را
مشخص میکند. آزمایش‌هایی که برای تشخیص یرقان و اندازه‌گیری بیلی روبین انجام می‌شود، عبارتند
از:
معاینه فیزیکی
آزمایش نمونه خون نوزاد در آزمایشگاه
آزمایش پوست با کمک دستگاه بیلی‌روبینومتر جلدی (transcutaneous bilirubinometer)
اگر پزشک تشخیص دهد که احتمالاً یرقان به دلیل وجود عوامل زمینه‌ای رخ داده، آزمایش‌های خون و
یا ادرار تکمیلی انجام خواهد شد.
پیشگیری از زردی در نوزادان
بهترین راه پیشگیری از زردی نوزادی تغذیه‌ی مناسب است. در نخستین روزهای زندگی نوزاد باید ۸
تا ۱۲ بار از شیر مادر تغذیه کند. نوزادانی که از شیرخشک تغذیه می‌کنند هم هر دو تا سه ساعت
هفته‌ی اول زندگی باید به مقدار ۳۰ تا ۶۰ میلی‌گرم شیر دریافت کنند.
روش‌های درمان زردی نوزادان
درمان‌هایی که برای کاهش سطح بیلی‌روبین در خون انجام می‌شود، شامل:
بهبود تغذیه
برای جلوگیری از کاهش وزن، پزشک توصیه میکند که دفعات تغذیه با شیر و یا تغذیه کمکی افزایش
پیدا کند. به این طریق پزشک مطمئن می‌شود که نوزاد مواد غذایی مورد نیاز را دریافت کرده است.
نوردرمانی یا فوتوتراپی (phototherapy)
در این روش نوزاد زیر لامپ‌های مخصوصی قرار می گیرد که نور آبی – سبز تولید می‌کنند. این نور
ساختار و شکل مولکول‌های بیلی روبین را تغییر داده و باعث دفع آن در ادرار و مدفوع می‌شود. در این
روش درمانی نوزاد فقط پوشک شده و از پوشش‌های محافظ مخصوص روی چشم‌هایش استفاده
خواهد شد.
ایمونوگلوبین درون وریدی
همان‌گونه که گفته شد نوع خون متفاوت مادر و نوزاد یکی از دلایل زردی نوزادی است. در این
شرایط نوزاد آنتی بادی‌هایی از مادر دریافت کرده که باعث سرعت گرفتن تجزیه گلبول قرمز می‌شود.
ایمونوگلوبین یک پروتئین خونی است که قادر است سطح آنتی بادی‌های خون را کم کند، بنابراین
تزریق آن ممکن است باعث کاهش شدت یرقان نوزادان و نیاز به تعویض خون شود.
تعویض خون
در موارد نادر، زمانی که زردی نوزادی شدید به دیگر درمان‌ها پاسخ ندهد، نوزاد ممکن است به
تعویض خون نیاز پیدا کند. در این روش هر بار مقدار کمی از خون نوزاد برداشته شده و با خون
اهدایی جای آن پر می‌شود، در نتیجه این روش از غلظت بیلی روبین و آنتی بادی‌های مادری در خون
کاشته خواهد شد. این روش درمانی تنها در بخش مراقبت‌های ویژه‌ی نوزادان در بیمارستان قابل اجرا
است.
طول دوره درمان زردی نوزادان
زردی ملایم معمولاً بعد از دو یا سه هفته خود به خود از بین می‌رود. در صورت زردی متوسط یا
شدید نوزاد باید مدت زمان بیشتری در بیمارستان بستری باشد.
با درمان مناسب، زردی نوزادی معمولاً بعد از ۷ تا ده روز از بین خواهد رفت، اما احتمال باقی ماندن
این حالت برای هفته ها هم وجود دارد.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی زردی نوزادان
زمانی که یرقان نوزاد شدید نباشد، پزشک توصیه میکند برای کاهش سطح بیلی روبین خون
عادت‌های غذا دادن به نوزاد تغییر کند. در مورد چگونگی و مقدار تغذیه نوزاد با پزشک مشورت کنید،
مراحل زیر به کاهش شدت و بهبود یرقان نوزادی کمک میکند:
تغذیه‌ی مکرر :
اگر زود به زود کودک تغذیه شود، شیر بیشتری دریافت کرده و در نهایت دستگاه گوارش او هم
بیشتر کار خواهد کرد و بیلی روبین بیشتری هم از طریق مدفوع دفع خواهد شد.
در چندین روز ابتدایی زندگی ۸ تا ۱۲ بار در طول روز باید کودک با شیر مادر تغذیه شود. نوزادانی
که از شیرخشک تغذیه می‌کنند هم هر دو تا سه ساعت هفته‌ی اول زندگی باید به مقدار ۳۰ تا ۶۰
میلی‌گرم شیر دریافت کنند.
استفاده از تغذیه کمکی :
اگر خوردن شیر مادر برای کودک سخت باشد، نوزاد وزن از دستبدهد و یا دهیدراته شود، پزشک
تغذیه با شیر خشک و یا استفاده از شیرخشک در کنار شیر مادر را توصیه خواهد کرد.
در برخی از موارد پزشک از مادر میخواهد که برای دو روز به کودک شیرخشک داده و بعد از آن
تغذیه با شیر مادر را از سر بگیرد. در مورد اینکه چه روش تغذیه‌ای برای نوزاد مناسب است، حتماً با
پزشک مشورت کنید
آماده شدن برای ملاقات با پزشک
سطح بیلی روبین خون بین روز سوم تا هفتم زندگی در بالاترین سطح ممکن است. بنابراین در این
مدت باید حتماً نوزاد توسط پزشک معاینه شود.
زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان پزشک با پرستار نوزاد را برای احتمال وجود زردی معاینه خواهند
کرد و بر اساس گروهی از عوامل احتمال بروز یرقان شدید را بررسی خواهند کرد :
مقدار بیلی روبین در خون
نارس بودن یا نبودن نوزاد
کیفیت غذا خوردن نوزاد
سن نوزاد و اینکه چند روز از تولد گذشته
داشتن کبودی‌های حین زایمان
داشتن خواهر یا برادری که آن‌ها هم به یرقان شدید مبتلا بوده‌اند.
- ۰۰/۰۴/۱۹